Śluzowce (Myxomycetes)

Śluzowce (Myxomycetes)

Śluzowce zwane Myxomycetes lub Mycetozoa stanowią odrębną klasę o niepewnym pokrewieństwie. Organizmy te tworzą wielobarwne zarodniki w niewielkich, nietrwałych sporangiach, wielkości kilku milimetrów, pokrytych delikatnymi kryształkami soli wapiennych. Zarodniki niewielkie, zaokrąglone umieszczone są we włośni, składającej się z nitkowatych struktur są typowe dla poszczególnych gatunków. Ściana ich jest zbudowana z dwóch warstw w formie kolców lub urzeźbienia. Ściany komórkowe nie są zidentyfikowane pod względem chemicznym.
Podczas rozwoju zarodnika ściana ulega zniszczeniu, na zewnątrz wydostaje się protoplazma, z której powstają cztery pływki (zoospory) o dwóch rzęskach, będące formami poruszającymi się w środowisku wodnym. Pływki posiadają umiejętność podziału jako komórki ruchliwe lub amebowate pełzaki (myxamoebae), o zdolności przechodzenia w komórki zaopatrzone w rzęski. Obie postaci komórek są saprofityczne, wchłaniają substancje odżywcze przez powierzchnię ciała lub wypustki protoplazmatyczne. Dwie pływki mogą się łączyć w zygotę i podlegać wielu podziałom. Niektóre komórki po upływie pewnego czasu mogą rozmnażać się płciowo formując wielką, śluzowatą protoplazmę, składającą się z wielu warstw tzw. śluźnię (plazmodium). Plecha ta posiada wiele cech zwierzęcych, ma strukturę sieci lub jest jednolitą galaretowatą masą, zaopatrzona jest w wiele jąder i wiele niewielkich wakuol. Śluźnia przemieszcza się przez pełzanie na rozkładające się drewno lub glebę, bez dopływu światła pobiera pokarm będący nieżywą substancją organiczną lub niewielkimi organizmami, pobierając pokarm przez protoplazmę. Masa protoplazmatyczna jest w ciągłym ruchu, poruszając się w wielu kierunkach. Gdy pogoda jest sucha lub zimna, plazmodium ulega podziałom na cysty o wielu jądrach. Pod wpływem suszy przeistacza się w skleroty, nie podobne do grzybów. Wyschnięta protoplazma może kiełkować w warunkach właściwych dla rozwoju, przekształcając się w plazmodium. Powstają zarodnie inaczej sporangia z zarodnikami, przemieszczające się na miejsca suche, przestrzenne. W niektórych miejscach na górnej stronie plazmodium wydostaje się niewielka ilość śluzu w wyniku pulsowania. W punktach tych tworzą się niepozorne trzonki z zaokrąglonymi zarodniami w górnej części. Zebrane razem zarodnie podobne są do gron. Trzonki formują podstawę (columella) wędrujące do zarodni, w środku której powstaje włośnia. Elementy zarodni rozpadają się na zarodniki przy ścianie sporangium. Zarodniki powstają po podziale redukcyjnym, w konsekwencji tworzą się zarodniki o pojedynczym zestawie chromosomów i jednym jądrze. Śluzowce są to organizmy podobne, nie całkiem spokrewnione, ze względu na sposób życia przypominają grzyby i pierwotniaki. Różne śluzowce nie są do końca zbadane odnośnie morfologii, fizjologii, nieznany jest cykl życiowy w warunkach przyrodniczych. W rzędzie Plasmodiophorales zgromadzone są gatunki pasożytnicze, dobrze poznana jest Plasmodiophora brassicae, która wywołuje kiłę kapuścianą. Na korzeniach roślin z rodziny krzyżowych tworzą się wielokształtne narośla. Poruszające się komórki zaopatrzone są w dwie rzęski, krótką i dłuższą. Brak pokrewieństwa tego rzędu z innymi grupami. Prawdopodobnie dwie gamety ustawiają się i następuje łączenie się jąder w procesie płciowym. Do zarażenia roślin dochodzi przez pływki, które przedostają się do włośników korzenia, tam tworzy się masa plazmodium o wielu jądrach. W wyniku działalności pasożyta na korzeniach powstają maczugowate zniekształcenia. W dzielącym się korzeniu śluźnia namnaża się, podczas rozpadu korzenia zarodniki przemieszczają się do gleby, gdzie wyrastają w pływki. Acrasiales stanowi rząd gatunków rozprzestrzenionych w glebie, ich pokrewieństwo nie jest do końca znane. W warunkach sztucznych hodowane są na pożywkach z roztworu z siana lub liści. Na pożywkach tego typu rozwijają się też bakterie, stanowiące pokarm Acrasiales. Z zarodników kiełkują ameboidalne komórki, które żywią się bakteriami. Zespół ameboidalnych komórek stanowi śluźnię rzekomą czyli pseudoplazmodium, w której komórki funkcjonują oddzielnie, chociaż z wyglądu przypominają całość. Pseudoplazmodium jest spłaszczone, rozchodzące się, może formować trzonek tzw. sorofor, w jego górnej części skupione są zarodniki na kształt kuli, ze ścianami komórkowymi. Dawniej grupę tą rozpatrywali mykolodzy, obecnie wiadomo, że ma ona wiele podobieństwa z pierwotniakami (Protozoa). Zarodniki pozbawione są cech zwierzęcych, inaczej powstają niż u grzybów.

Tags